Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2011

Always look at the bright side of life

Always look at the bright side of life



 
Some things in life are bad
They can really make you mad
Other things just make you swear and curse.
When you're chewing on life's gristle
Don't grumble, give a whistle
And this'll help things turn out for the best...

And...always look on the bright side of life...
Always look on the light side of life...
If life seems jolly rotten
There's something you've forgotten
And that's to laugh and smile and dance and sing.
When you're feeling in the dumps
Don't be silly chumps
Just purse your lips and whistle - that's the thing.

And...always look on the bright side of life...
Always look on the light side of life...
For life is quite absurd
And death's the final word
You must always face the curtain with a bow.
Forget about your sin - give the audience a grin
Enjoy it - it's your last chance anyhow.

So always look on the bright side of death
Just before you draw your terminal breath
Life's a piece of shit
When you look at it
Life's a laugh and death's a joke, it's true.
You'll see it's all a show
Keep 'em laughing as you go
Just remember that the last laugh is on you.

And always look on the bright side of life...
Always look on the right side of life...
(Come on guys, cheer up!)
Always look on the bright side of life...
Always look on the bright side of life...
(Worse things happen at sea, you know.)
Always look on the bright side of life...
(I mean - what have you got to lose?)
(You know, you come from nothing - you're going back to nothing.
What have you lost? Nothing!)
Always look on the right side of life...

Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2011

Επιστροφή στο blogger


Επιστροφή στο blogger 

Μια μικρή παύση ήταν αρκετή για να κάτσω να σκεφτώ τους λόγους που πρέπει να κρατήσω αυτό το blog… αλλά είμαι σχεδόν πεπεισμένος πως κάνω το σωστό που το συνεχίζω … όχι τόσο για μένα εγώ ούτως η αλλιώς κάπου θα έγραφα …αλλά γιατί μέσω του blog γνώρισα πολύ καλά άτομα …. Και νομίζω πως θα ήταν άδικο να σταματήσω έτσι άδοξα …. Λοιπόν επιστρέφω για την Αγανακτισμένη έφηβη ,την Sleepless , την Ziggymars και τον Sentman9 …  Θα ασχοληθώ αρκετά με τη μακέτα του βλογ λέω να την αλλάξω και να αποσύρω μερικά πράγματα …  Χαίρομαι που σας ξαναβρίσκω .. ¨)

Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου 2011

Κωνσταντίνος Καβάφης - Όσο μπορείς

Κωνσταντίνος Καβάφης


Όσο μπορείς

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.
Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ' εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.
[1913]

Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου 2011

Ντίνος Χριστιανόπουλος - ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΩ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ


ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΩ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ (1956)

Εγκαταλείπω την ποίηση δε θα πει προδοσία,
δε θα πει ανοίγω ένα παράθυρο για τη συναλλαγή.
Τέλειωσαν πια τα πρελούδια, ήρθε η ώρα του κατακλυσμού.
'Οσοι δεν είναι αρκετά κολασμένοι πρέπει επιτέλους να σωπάσουν,
να δουν με τι καινούριους τρόπους μπορούν να απαυδήσουν τη ζωή.
Εγκαταλείπω την ποίηση δε θα πει προδοσία.
Να μη με κατηγορήσουν για ευκολία, πως δεν έσκαψα βαθιά,
πως δε βύθισα το μαχαίρι στα πιο γυμνά μου κόκαλα.
όμως είμαι άνθρωπος κι εγώ, επιτέλους κουράστηκα, πως το λένε,
κούραση πιο τρομαχτική από την ποίηση υπάρχει;
Εγκαταλείπω την ποίηση δε θα πει προδοσία.
Βρίσκει κανείς τόσους τρόπους να επιμεληθεί την καταστροφή του.


Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2011

Νίκος Καββαδίας


Νίκος Καββαδίας 

(Αυτή η ανάρτηση είναι η πιο ιδιαίτερη που θα γίνει στο Αφιέρωμα του Σεπτέμβρη για την ποίηση .Αρχικά να πω ότι ο Καββαδίας είναι ο αγαπημένος μου ποιητής  γι αυτό και ο υπερβάλλοντας ζήλος για την ανάρτηση τούτη .)

Ο Νίκος Καββαδίας  για τους φίλους γνωστός και ως Κόλιας ή Μαραμπού είδε το πρώτο φως της μέρας στις 11 Ιανουαρίου του 1910 σε μια επαρχιακή πόλη του Χαρμπίν της Μαντζουρίας . Οι γονείς του εκ καταγωγής Κεφαλλονίτες . Ο πατέρας του ονομαζόταν Χαρίλαος Καββαδίας και η μητέρα του Δωροθέα Αγγελάτου γόνος εύπορης οικογένειας .Ο Νίκος Καββαδίας γράφει το ποίημα του Ιδανικός και ανάξιος εραστής σε ηλικία μικρότερη των 23 ετών .Αν και ταξίδευε από τα 19 του είχε δύο φόβους .Ο ένας που δεν επαληθεύτηκε ποτέ ήταν να μην φύγει το πλοίο χωρίς αυτόν .Το τραγικό είναι ότι επαληθεύτηκε ο δεύτερος του φόβος καθώς ο θάνατος τον βρίσκει σε νοσοκομείο των Αθηνών από εγκεφαλικό επεισόδιο το 1975 και όχι στη θάλασσα όπως είχε ονειρευτεί .Η ζωή του από το 1910-1975 είναι ένα διαρκές ταξίδι .Ολόκληρος ο κόσμος του Καββαδία είναι η θάλασσα και η ποίηση .Ο πατέρας του διατηρούσε γραφείο εμπορίου ειδικευμένο στις εισαγωγές και εξαγωγές όμως με την έκρηξη του Α’ παγκοσμίου πολέμου εγκαταλείπει το Χαρμπίν και επιστρέφει αρχικά στο Αργοστόλι Κεφαλονιάς και από εκεί στον Πειραιά από όπου ο νεαρός τότε Νίκος θα τελειώσει το δημοτικό και το γυμνάσιο και θα θέσει τους στόχους του για την Ιατρική σχολή .Ωστόσο ο θάνατος του Πατέρα του θα τον αποτρέψει από αυτή του τη φιλοδοξία και θα τον αναγκάσει να δουλέψει σε ναυτιλιακή εταιρία  (έκανα αθροίσεις σε χοντρά λογιστικά βιβλία ). Αυτό θα διαρκέσει για λίγο όμως .Η υπόλοιπη ζωή του τον βρίσκει πάνω σε ένα πλοίο ,τα πρώτα 10 χρόνια ως ναύτης και τα υπόλοιπα ως ασυρματιστής (Μαρκόνης) .Για την ιστορία τον ασύρματό του τον αποκαλούσε θεία Γκάρμπο προς τιμή  της Γκρέτα Γκάρμπο .Την ναυτική ζωή θα αφήσει ξανά για λίγο με την έναρξη του πολέμου που θα τον βρει αρχικά στο στρατόπεδο της Ξάνθης και μετά στο Αλβανικό μέτωπο .Ο Καββαδίας πήρε ενεργό μέρος στην αντίσταση. Αν και ποιητής κατεξοχήν οι κριτικοί επιμένουν να αναγνωρίζουν τη Βάρδια .Εξέδωσε 3 ποιητικές συλλογές  Μαραμπού ,Πούσι , Τραβέρσο με σύνολο 52 ποιημάτων . Η Βάρδια μεταφράστηκε στα γαλλικά και η εφημερίδα liberation την συμπεριέλαβε στα 100 καλύτερα βιβλία της χρονιάς .Το Λι του Καββαδία δραματοποιήθηκε και πήρε μέρος στο Φεστιβάλ των Καννών .Έχει επίσης γυριστεί και κινηματογραφική ταινία για τη ζωή του Καββαδία . Το ποίημα του Κουροσίβο  σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου άνοιγε την ναυτική σειρά Πορεία 090 (1979).Ο Καββαδίας μελοποιήθηκε από πάρα πολλούς συνθέτες .Ποιό γνωστή η τεχνοκρατική εντεχνίζουσα ροκ άποψη του Θάνου Μικρούτσικου (Επίσης από τη Μαρίζα Κωχ ,τον Δ. Καλομοίρη ,τον Γιάννη  Σπανό ,τους Ξέμπαρκους κ.α ).Ο Καββαδίας είχε την τύχη να διαβαστεί και να τραγουδηθεί όσο λίγοι ποιητές  και σύμφωνα με τον Αργυρίου  πούλησε πάνω από 12000 αντίτυπα ποιητικών συλλογών τη στιγμή που άλλοι ποιητές δεν πούλαγαν ούτε τις μισές .Οι διανοουμενίστικοι κύκλοι βέβαια παντού φρόντισαν να διοχετεύσουν την κακία και την στενομυαλιά τους  μιας και στην Ιστορία της Λογοτεχνίας είτε δεν εμπεριέχεται καθόλου ο Καββαδίας είτε του διαθέτουν δύο τρείς αράδες με όχι πάντα εύστοχα σχόλια .Ο Καββαδίας ήταν βαθιά πικραμένος για τον τρόπο που τον αντιμετώπισε ο Σεφέρης .Σε αντίθεση με την ποιητικό μοντερνισμό της γενιάς του 30 με τον πρόδρομο του ελεύθερου στίχου να έρχεται όλο και πιο κοντά ο Καββαδίας έμεινε πιστός στον παραδοσιακό τρόπο γραφής στον οποίο κυριαρχούσε η ομοιοκαταληξία και η μουσικότητα του στίχου .Ο δύσκολος κριτικός Φώτος Πολίτης έκανε επαινετική κριτική στην ποιητική συλλογή του Καββαδία Μαραμπού . Ο Γιώργος Ιωάννου αξιολογώντας ολόκληρο το έργο του ανέφερε τα εξής : Σε μια εποχή ποιητικού πληθωρισμού και βαρεμάρας ο Νίκος Καββαδίας ήταν ένας από τους αληθινούς ποιητές ,από τους ελάχιστους γνήσιους που γνώρισα . Ο επίσης αυστηρός κριτικός Ντίνος Χριστιανόπουλος δήλωσε πως η ποίηση του Νίκου Καββαδία έχει την ίδια πυκνότητα με την  ποίηση του Κ.Π. Καβάφη ,τουλάχιστον ως προς την τέχνη . Ο Καββαδίας θεωρήθηκε από πολλούς ως συνεχιστής του Ουράνη αν και επηρεάστηκε περισσότερο από τον Μποτλέρ (η Βάρδια φαντάζει ως δεύτερη γραφή του Voyage )                     Δ.Θ

*Πάντα οι κυκλώνες στην Ποίηση του Καββαδία έχουν γυναικεία ονόματα 
Ποιητικές συλλογές :       
  • Μαραμπού (1933)
  • Πούσι (1947)
  • Τραβέρσο (1975)

Επιλεγμένα ποιήματα :

 Federico Garcia Lorca
Ανέμισες για μια στιγμή το μπολερό
και το βαθύ πορτοκαλί σου μεσοφόρι
Αύγουστος ήτανε δεν ήτανε θαρρώ
τότε που φεύγανε μπουλούκια οι σταυροφόροι

Παντιέρες πάγαιναν του ανέμου συνοδειά
και ξεκινούσαν οι γαλέρες του θανάτου
στο ρογοβύζι ανατριχιάζαν τα παιδιά
κι ο γέρος έλιαζε, ακαμάτης, τ'αχαμνά του

Του ταύρου ο Πικάσο ρουθούνιζε βαριά
και στα κουβέλια τότε σάπιζε το μέλι
τραβέρσο ανάποδο, πορεία προς το βοριά
τράβα μπροστά, ξοπίσω εμείς και μη σε μέλει

Κάτω απ' τον ήλιο αναγαλιάζαν οι ελιές
και φύτρωναν μικροί σταυροί στα περιβόλια
τις νύχτες στέρφες απομέναν οι αγκαλιές
τότες που σ' έφεραν, κατσίβελε, στη μπόλια

Ατσίγγανε κι αφέντη μου με τι να σε στολίσω;
φέρτε το μαυριτάνικο σκουτί το πορφυρό
στον τοίχο της Καισαριανής μας φέραν από πίσω
κι ίσα ένα αντρίκειο ανάστημα ψηλώσαν το σωρό.

Κοπέλες απ' το Δίστομο, φέρτε νερό και ξύδι
κι απάνω στη φοράδα σου δεμένος σταυρωτά
σύρε για κείνο το στερνό στην Κόρδοβα ταξίδι
μέσα απ' τα διψασμένα της χωράφια τα ανοιχτά

Βάρκα του βάλτου ανάστροφη
φτενή δίχως καρένα
σύνεργα που σκουριάζουνε σε γύφτικη σπηλιά
σμάρι κοράκια να πετάν στην ερήμην αρένα
και στο χωριό να ουρλιάζουνε τη νύχτα εφτά σκυλιά.

Ιδανικός κι ανάξιος εραστής ( Mal du Départ ) 
θα μείνω πάντα ιδανικός κι ανάξιος εραστής
των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων,
και θα πεθάνω μια βραδιά σαν όλες τις βραδιές,
χωρίς να σχίσω τη θολή γραμμή των οριζόντων.

Για το Μαδράς τη Σιγκαπούρ τ' Αλγέρι και το Σφαξ
θ' αναχωρούν σαν πάντοτε περήφανα τα πλοία,
κι εγώ σκυφτός σ' ένα γραφείο με χάρτες ναυτικούς,
θα κάνω αθροίσεις σε χοντρά λογιστικά βιβλία.

Θα πάψω πια για μακρινά ταξίδια να μιλώ,
οι φίλοι θα νομίζουνε πως τα 'χω πια ξεχάσει,
κι η μάνα μου χαρούμενη θα λέει σ' όποιον ρωτά:
"Ήταν μια λόξα νεανική, μα τώρα έχει περάσει"

Μα ο εαυτός μου μια βραδιά εμπρός μου θα υψωθεί
και λόγο ως ένας δικαστής στυγνός θα μου ζητήσει,
κι αυτό το ανάξιο χέρι μου που τρέμει θα οπλιστεί,
θα σημαδέψει κι άφοβα το φταίχτη θα χτυπήσει.

Κι εγώ που τόσο επόθησα μια μέρα να ταφώ
σε κάποια θάλασσα βαθειά στις μακρινές Ινδίες,
θα 'χω ένα θάνατο κοινό και θλιβερό πολύ
και μια κηδεία σαν των πολλών ανθρώπων τις κηδείες.

Το πούσι
Έπεσε το πούσι αποβραδίς
το καραβοφάναρο χαμένο
κι έφτασες χωρίς να σε προσμένω
μες στην τιμονιέρα να με δεις

Κάτασπρα φοράς κι έχεις βραχεί
πλέκω σαλαμάστρα τα μαλλιά σου
Κάτου στα νερά του Port Pegassu
βρέχει πάντα τέτοιαν εποχή

Μας παραμονεύει ο θερμαστής
με τα δυό του πόδια στις καδένες.
μην κοιτάς ποτέ σου τις αντένες
με την τρικυμία, θα ζαλιστείς.

Βλαστημά ο λοστρόμος τον καιρό
είν' αλάργα τόσο η Τοκοπίλλα
Από να φοβάμαι και να καρτερώ
κάλλιο περισκόπιο και τορπίλλα.

Φύγε! Εσέ σου πρέπει στέρεα γη
Ήρθες να με δεις κι όμως δε μ' είδες
έχω απ' τα μεσάνυχτα πνιγεί
χίλια μίλια πέρ' απ' τις Εβρίδες

Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2011

Αντρέας Εμπειρίκος – Νίκος Εγγονόπουλος (Υπερρεαλιστική γραφή)


Αντρέας Εμπειρίκος –Νίκος Εγγονόπουλος (Υπερρεαλιστική γραφή)

Εισαγωγή στην υπερρεαλιστική γραφή : Ο υπερρεαλισμός ή σουρεαλισμός είναι ένα κίνημα που αναπτύχθηκε στη Γαλλία κατά τις αρχές του 20ου αιώνα την περίοδο μεταξύ Α’ και Β’ παγκοσμίου πολέμου .Τον χαρακτηρίζει μια αναρχία ,μια ριζοσπαστική ματιά σε μια καθώς πρέπει κοινωνία αρχών  .Μια αντίδραση στο Δυτικό πολιτισμό ο οποίος από καιρό έπρεπε να προβεί σε αναθεώρηση αξιών .Ήταν το κίνημα που βασίστηκε πάνω στις ψυχαναλυτικές θεωρίες του Φρόυντ και στις πολιτικές ιδέες του Μαρξισμού .Ο αυτοματισμός που διευρύνει το ασυνείδητο ,απελευθερώνει τη φαντασία και δεν υπακούει σε λογικές είναι η βάση του .Κύριος εκφραστής του κινήματος είναι ο Αντρέ Μπρετόν με το Μανιφέστο του .Διακεκριμένα μέλη υπήρξαν οι Πωλ Ελυάρ, Ρενέ Κρεβέλ, Ρομπέρ Ντεσνός, Μπενζαμίν Περέ, Ροζέ Βιτράκ, όπως και οι καλλιτέχνες Μαξ Ερνστ, Μαν Ραίη, Ζαν Αρπ, Αντρέ Μασόν και Χουάν Μιρό. Οι κυριότεροι εκφραστές αυτού του κινήματος στην Ελλάδα είναι ο Μεγάλος Αντρέας Εμπειρίκος με την Υψικάμινο και ο Νίκος Εγγονόπουλος που εξέφρασε το κίνημα και μέσα από τη ζωγραφική . 


*Αντρέας Εμπειρίκος : Γεννήθηκε το στις 2 Σεπτεμβρίου 1901 στη Ρουμανία (Μπραΐλα) .Γόνος πλούσιας οικογένειας εγκαταστάθηκε στη Σύρο . Παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας και αγγλικής φιλολογίας στην Αγγλία και στη Φιλοσοφική σχολή Αθηνών. Φίλος με τον Οδυσσέα Ελύτη τον οποίο μάλιστα θα μυήσει στον υπερρεαλισμό .Ασχολήθηκε με τα ναυτιλιακά όμως τα παράτησε μετά από κόντρα που είχε με τον πατέρα του .Ως ποιητής εντάσσεται στην γενιά του 30’ .Εισηγητής του υπερρεαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα . Από το 1926-1931 έζησε στο Παρίσι και  ασχολήθηκε με την ψυχανάλυση κοντά στον Ρενέ Λαφόργκ . Το 1931 επιστρέφει στην Ελλάδα .Τέσσερα χρόνια αργότερα το 1935 δίνει διάλεξη για τον υπερρεαλισμό στην Αθήνα . Έτος ορόσημο μιας και εκδίδει την ίδια χρονιά και την άκρως υπερρεαλιστική Υψικάμινο. Παντρεύτηκε με την ποιήτρια Μάτση Χατζηλαζάρου .Πέθανε στα 73 του χρόνια το 1975 .Ο Εμπειρίκος όσο ζούσε ασχολήθηκε με τη Φωτογραφία και την ψυχανάλυση πέραν της Λογοτεχνίας .
Ποιητικές συλλογές :
  • Υψικάμινος (1935)
  • Ενδοχώρα (1945)
  • Γραπτά ή Προσωπική Μυθολογία (1960)
  • Οκτάνα (1980)
  • Aι Γενεαί πάσαι ή Η σήμερον ως αύριον και ως χθες (1984)
  • Ες Ες Eς Ερ Ρωσσία (1995)
Α) Στην Ενδοχώρα παύει η  έκφραση και ο καταιγισμός αλληλοσυγκρουόμενων εικόνων .Υπάρχει τίτλος ,υπάρχει δομή και ενότητες .Υποχωρεί η καθαρεύουσα και επικρατεί η δημοτική .Δίνεται έμφαση στην φράση και όχι στη λέξη. Χαρακτηρίζεται από διαυγή –καθαρά ποιήματα .Παρατηρείται μεγαλύτερη συναισθηματική διαύγεια .Αισιόδοξη και έντονα λυρική ποίηση. Υπάρχει μέτρο, ρυθμός , και χρήση ομοιοκαταληξίας .
Β)Η Υψικάμινος ακολουθεί τα χνάρια της αυτόματης γραφής .δεν αποτελεί ωστόσο καθαρό δείγμα αυτόματης γραφής .                        Δ.Θ


 
*Νίκος Εγγονόπουλος : Γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 1907 στην Αθήνα .Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Κωνσταντινούπολη .Γυμνάσιο και Λύκειο τελείωσε στο Παρίσι .Αυτό συντέλεσε στο να μάθει σε βάθος την γαλλική Λογοτεχνία .Σπούδασε στην σχολή καλών τεχνών της Αθήνας .και δίδαξε ως καθηγητής ζωγραφικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο .Παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε ένα παιδί .Φαίνεται πιο σημαντικός από τον Αντρέα Εμπειρίκο. Πιο πλούσιος σε θεματική ,πιο τολμηρός .Αναπτύσσει ένα πολυεπίπεδο διάλογο με όλη την λογοτεχνική παράδοση (αλλά και την ευρωπαϊκή).Το έργο του περιλαμβάνει μεταφράσεις κριτικές μελέτες και δοκίμια .Κυνηγήθηκε από τους Γερμανούς εξαιτίας της ποιητικής του σύνθεσης Μπολιβάρ και φυγαδεύτηκε στο σπίτι του φίλου του Αντρέα Εμπειρίκου. Πάντα θεωρούσε τον εαυτό του πρωτίστως ζωγράφο γι αυτό και η ποίησή του είναι σαφέστατα επηρεασμένη από την ζωγραφική  .Χρησιμοποιεί ένα συνονθύλευμα καθαρεύουσας και δημοτικής .Ο Εγγονόπουλος υπήρξε ένας μισθοσυντήρητος μεσοαστός .Στην ποίησή του κυριαρχεί το χιούμορ ,η αυτοειρωνεία  και τα ευφυολογήματα .Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί εγκεφαλικός ποιητής .Και αυτός όπως και ο Εμπειρίκος είναι εκπρόσωπος της γενιάς του 30’ .Πέθανε στα 78 του χρόνια το 1985 από ανακοπή καρδιάς .          Δ.Θ

Ποιητικές συλλογές :
  • Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν (1938, 1966, 1977)
  • Τα κλειδοκύμβαλα της σιωπής (1939, 1966, 1977)
  • 7 Ποιήματα, εκδ. Ίκαρος, (1944, 1999,
  • Στην κοιλάδα με τους ροδώνες, εκδ. Ίκαρος, 1978
  • Μπολιβάρ, ένα ελληνικό ποίημα, (1944, 1962, 1968, και 1978 εκδ. Ίκαρος)
  • Ελευσίς (1948, 1977)
  • Η επιστροφή των πουλιών (1946, 1977)
  • Στη κοιλάδα με τους ροδώνες (1978)
  • Το μέτρον: ο άνθρωπος. Πέντε ποιήματα και δέκα πίνακες, εκδ. Ύψιλον (2005)
  • Μυθολογία = Mythology, μετάφραση ‎David Connolly, Ύψιλον (2006)
  • Ωραίος σαν Έλληνας = The Beauty of a Greek: Poems : Ποιήματα, ανθολόγηση και μετάφραση David Connolly, εκδ. Ύψιλον (2007) 
*(Από της σημειώσεις μου στο μάθημα την νεοελληνικής Λογοτεχνίας -ποίηση )

Ποιήματα :

Αντρέας Εμπειρίκος

ΣΚΟΠΙΑ 
 
Κρατάμε μέσ' στα χέρια μας τα πρόσωπά μας
Και βλέπουμε χρωματιστές εκτάσεις
Οι σκέψεις μας γίνονται γεννιούνται
Στην κάθε μας ματιά.

Δεν άνθησαν ματαίως τόσα θαύματα
Η χάρη τους είναι ψηλή περιπλοκάδα
Που σφίγγει τα μελλούμενα και την ζωή μας
Μέσα στ' αστέρια.


ΡΙΠΗ
Σαράντα χρόνια και σαράντα πέντε μέρες
Πριν ανοιχθούν οι κάμποι και οργωθούν
Πριν αναβρύσουν εκ βαθέων οι σποράδες
Κ' οι κοραλλένιες συμπληγάδες των νησιών
Πριν γίνει μάτι η συσπείρωσις του σκότους
Κι αλλάξουν λέπια τα θαλάσσια ζωντανά
Βγήκες ορθή σχεδόν γυμνή κ' απροκαλύπτως
Εντός αφάνταστης στιγμής που μας γελούσε
Μικρή παιδίσκη καθώς ύδωρ μιας πηγής.



ΩΣΙΣ
'Εστω κι αν η γαλήνη απλώνεται στα χόρτα
Ουδέποτε τ' ανασαλέματα δεν παύουν
Αυτά μας ζουν και ζούμε εμείς εντός τους
Τα πρώτα ανασαλέματα τα πρώτα αρχέτυπα
Της ίδιας άλικης ορμής που προωθεί τις ώσεις
Σπαθάτα χελιδόνια μέσ' στον ήλιο
Και πουπουλένια νυχτοπούλια μέσ' στο σκότος
Θαρθούν τ' ανασαλέματα θαρθούν τα ρίγη
Κι' όταν ακόμα ακινητούν τ' αστέρια
Στους βελουδένιους των βυθούς.


(από την Eνδοχώρα, Άγρα 1980)
             

Νίκος Εγγονόπουλος 

ΝΕΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΟΥ ΙΣΠΑΝΟΥ ΠΟΙΗΤΟΥ ΦΕΝΤΕΡΙΚΟ ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ ΣΤΙΣ 19 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΤΟΥ 1936 ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΑΝΤΑΚΙ ΤΟΥ ΚΑΜΙΝΟ ΝΤΕ ΛΑ ΦΟΥΕΝΤΕ

η τέχνη κι' η ποίηση δεν μας βοηθούν να ζήσουμε:
η τέχνη και η ποίησις μας βοηθούνε
να πεθάνουμε

περιφρόνησις απόλυτη
αρμόζει σ' όλους αυτούς τους θορύβους
τις έρευνες τα σχόλια επί σχολίων
που κάθε τόσο ξεφουρνίζουν
αργόσχολοι και ματαιόδοξοι γραφιάδες
γύρω από τις μυστηριώδικες κι' αισχρές συνθήκες
της εκτελέσεως του κακορρίζικου του Λόρκα
υπό των φασιστών

μα επί τέλους! πια ο καθείς γνωρίζει
πως
από καιρό τώρα
-και προ παντός στα χρόνια τα δικά μας τα σακάτικα-
είθισται
να δολοφονούν
τους ποιητάς

Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου 2011

Οδυσσέας Ελύτης



Οδυσσέας Ελύτης 

Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1911 στο Ηράκλειο Κρήτης . Το πραγματικό του όνομα ήταν Οδυσσέας Αλεπουδέλλης και ήταν το πέμπτο παιδί της οικογένειας Παναγιώτη και Μαρίας(Βρανά) Αλεπουδέλη .Η καταγωγή των γονιών του ήταν από τη Λέσβο .Γόνος εύπορης οικογένειας  αφού ο πατέρας του διατηρούσε εργοστάσιο σαπωνοποιίας από το 1895 μαζί με τον αδερφό του Θεόδωρο .Τα καλοκαίρια ο Ελύτης τα περνά σε νησιά του Αιγαίου κυρίως στη Μυτιλήνη όπου βρισκόταν το πατρικό του και στις Σπέτσες .Εκεί έρχεται σε επαφή με το ναυτικό στοιχείο , ναυτική παράδοση και τη θαλάσσια αύρα στοιχεία που θα αναδείξουν τον ελληνικό πολιτισμό μέσα από την ποίηση του . Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και φιλολογία στη Σορβόννη .Φίλος με τον ποιητή Αντρέα Εμπειρίκο ο οποίος θα τον μυήσει στον υπερρεαλισμό. Ιδιαίτερης σημασίας η φιλία του με τον Α.Καραντώνη τον κατεξοχήν κριτικό της γενιάς του ’30. Ο Ελύτης ξεκινά τις δοκιμές του στην ποίηση σαφώς επηρεασμένος από την ποιητική του Καβάφη. Οι επιρροές του είναι σαφείς, ειδικά όσον αφορά την τεχνοτροπία. Γράφει κυρίως σαρκολατρικά και κοσμοπολιτικά ποιήματα, και δέχεται τις επιρροές του περιοδικού Πρωτοπορία, που εξέδιδε ο Φώτος Γιοφύλλης. Σταδιακά όμως η επαφή του με τον υπερρεαλισμό σηματοδοτεί μια στροφή στην ποίησή του. Σε πολύ λίγα χρόνια, έχει αποκρυσταλλώσει έναν προσωπικό τρόπο έκφρασης. Το 1934 γράφει τα «Πρώτα Ποιήματα» και καταστρέφει όλα τα ποιήματα που είχε γράψει μέχρι τότε. Πολεμά στο Αλβανικό μέτωπο .Το 1943 εκδίδει Ήλιος ο πρώτος το οποίο δέχεται κριτική .Το 1945 το Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας  συνδυάζοντας πάντα το πένθος με την αισιοδοξία .Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ριζικά αισιόδοξος σε σχέση με τον άλλο Νομπελίστα Γ.Σεφέρη .Το 1947-1958 ταξιδεύει στην Ευρώπη και γνωρίζεται με τους Κ. Αξελός, Μ. Λυμπεράκη, P. Éluard, A. Breton, J. Miro, T.S. Eliot, P. Picasso, E. Tériade, A. Camus, J.-P. Sartre. Το 1950 καταπιάνεται με το Άξιον εστί  το οποίο θα ολοκληρώσει 9χρόνια αργότερα και θα του χαρίσει το πρώτο του βραβείο Ποίησης το 1961.Το 1975 αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας στη Φιλοσοφική Σχολή Θεσσαλονίκης .ασχολήθηκε πάρα πολύ με το Κολάζ . Το 1979 παίρνει το Νόμπελ Λογοτεχνίας και γίνεται ο δεύτερος μετά το Γ.Σεφέρη Έλληνας ποιητής  που παίρνει ένα τόσο μεγάλο βραβείο .Οι επιρροές του Ελύτη από το Δ. Σολωμό :1) ήλιος –ηλιοκεντρική  ποιητική 2) Ελληνοκεντρισμός 3)φυσιολατρία 4) Βακχικότητα –Διονυσιασμός  5)πλατωνικός ιδεαλισμός 6) Υπερρεαλισμός /γαλλική καθαρή ποίηση  . Με την έννοια Σουρεαλισμός δηλώνεται ο ψυχικός αυτοματισμός με τον οποίο προτίθεται κανείς να εκφράσει την πραγματική λειτουργία της σκέψης .Μια υπαγόρευση της σκέψης με απουσία κάθε ελέγχου από τη λογική ,έξω από κάθε αισθητική και ηθική προκατάληψη. Μια έννοια που στηρίζεται στην παντοδυναμία του ονείρου .Επιρροές του από το Σουρεαλισμό είναι : 1) Αυτόματη γραφή 2) επιθυμία 3) έρωτας 4)όνειρο 5) φαντασία 6) έκπληξη . Οι διαφορές του Ο.Ελύτη με τους υπερρεαλιστές εντοπίζονται :α) στη γλώσσα β) στην άρνηση της αυτόματης γραφής γ) επεξεργασία –αρχιτεκτονική δόμηση του υλικού του .Θα έλεγε κανείς ότι υπάρχει μια εκλεκτική σχέση με τους υπερρεαλιστές .Το κέρδος του Ελύτη μεγάλο .Ο υπερρεαλισμός τον βοήθησε να απελευθερωθεί από μια φυσική συστολή που είχε .Απελευθέρωσε τη φαντασία του ,όμως την οριοθετεί  όπως οριοθετεί και την τέχνη (δομή ) .Δεν δέχτηκε επίσης την αναρχία της υπερρεαλιστικής γραφής (διαλέγει λυρικές –καθαρές λέξεις ).

Ανάλυση του Άξιον εστί : Γένεσις ,Πάθη ,Δοξαστικόν

Γένεσις  : Εναρμόνιση  του Εγώ με τον Κόσμο .Γέννηση του Χριστού .Πρόλογος τραγωδίας .

Πάθη : Εμπόδια ,απειλές του Εγώ . Τα πάθη του Χριστού . Επεισόδια τραγωδίας .(Αντιμετώπιση εχθρικών-δυσμενών καταστάσεων του Ελληνισμού .Τα πάθη του ίδιου του ποιητή τα οποία καταλήγουν νικηφόρα)

Δοξαστικόν : Υπέρβαση του Εγώ –κατάκτηση μιας νέας ισορροπίας  .Ανάσταση του Χριστού .Κάθαρση τραγωδίας  ( Εκκλησιαστικός όρος .μοιάζει με κατάλογο ,ιερατική απαρίθμηση.  

Άξιον εστί  : Δημόσιο ,ασυγκράτητο ,μεγαλεπήβολο ,ιερατικό , αισιόδοξο ,φωτεινό ,Ρητορικός λόγος ,έντονα διδακτικό  

Έξι και μια τύψεις για τον Ουρανό: Την ίδια εποχή με το Άξιον εστί .Ανοίγει μια περίοδος πιό σκοτεινή . Σύμφωνα με τον Μαρωνίτη επισημαίνει ένα διχασμό της λυρικής του πορείας .

Έξι και μια τύψεις για τον Ουρανό :  Ιδιωτικό ,συγκρατημένος λόγος ,χαμηλόφωνο ,σκοτεινό, απαισιόδοξο ,εξομολογητικό , χαλαρό ,ελεύθερο .

Ο Οδυσσέας Ελύτης πέθανε σε ηλικία 84 ετών στις 18 Μαρτίου 1996 .Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν .έχει μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες .

(Από τις σημειώσεις μου στο μάθημα της νεοελληνικής Λογοτεχνίας - ποίηση )                                                                                  Δ.Θ

Ποιητικές συλλογές:

  • «Προσανατολισμοί» (1940)
  • «Ηλιος ο πρώτος, παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα» (1943)
  • «Το Άξιον Εστί» (1959)
  • Έξι και μια τύψεις για τον ουρανό (1960)
  • Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας (1962)
  • Θάνατος και ανάστασις του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (1971)
  • Ο Ήλιος ο ηλιάτορας (1971)
  • Το φωτόδεντρο και Η δέκατη τέταρτη ομορφιά (1971)
  • Τα ρω του έρωτα (1972)
  • Ο Φυλλομάντης (1973)
  • «Τα Ετεροθαλή» (1974)
  • «Σηματολόγιον» (1977)
  • «Μαρία Νεφέλη» (1978)
  • «Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας» (1982)
  • «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου» (1984)
  • «Ο Μικρός Ναυτίλος» (1985)
  • «Τα Ελεγεία της Οξώπετρας» (1991)
  • «Η ποδηλάτισσα» (1991)
  • «Δυτικά της λύπης» (1995)
  • «Εκ του πλησίον» (1998)
Ποιήματα :


 ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ

ΤΟ ΔΟΞΑΣΤΙΚΟΝ (απόσπασμα )



ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το φως και η πρώτη
χαραγμένη στην πέτρα ευχή του ανθρώπου
η αλκή μες στο ζώο που οδηγεί τον ήλιo
το φυτό που κελάηδησε και βγήκε η μέρα


H στεριά που βουτά και υψώνει αυχένα
ένα λίθινο άλογο που ιππεύει ο πόντος
οι μικρές κυανές φωνές μυριάδες
η μεγάλη λευκή κεφαλή Ποσειδώνος



Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ (Από το Άξιον εστί )
Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ
και μυρσίνη συ δοξαστική
μη παρακαλώ σας μη
λησμονάτε τη χώρα μου!

Αετόμορφα έχει τα ψηλά βουνά

στα ηφαίστεια κλήματα σειρά
και τα σπίτια πιο λευκά
στου γλαυκού το γειτόνεμα!

Τα πικρά μου χέρια με τον κεραυνό

τα γυρίζω πίσω απ' τον καιρό
τους παλιούς μου φίλους καλώ
με φοβέρες και μ' αίματα!